لبنیات ایرانی شامل طیف گسترده‌ای از محصولات مانند شیر، ماست، پنیر، دوغ، کره و خامه می‌شود. این محصولات به دلیل کیفیت و تنوع بالا در داخل و خارج از کشور مورد توجه قرار می‌گیرند. ایران با داشتن بیش از 650 واحد تولیدی لبنیات و ظرفیت اسمی 12 میلیون تن در سال، یکی از برترین تولیدکنندگان آسیا است. در کنار این، محصولات جدیدتر مانند ماست‌های طعم‌دار و انواع فرآورده‌های پروبیوتیک نیز در بازار لبنیات ایران محبوبیت زیادی دارند.
از نظر صادرات، ایران در سال‌های اخیر میانگین صادرات سالانه 821 هزار تن لبنیات داشته است. عراق، روسیه، افغانستان و سوریه از جمله بازارهای مهم صادراتی ایران هستند. تولید جهانی لبنیات نیز به طور قابل توجهی رشد کرده و کشورهایی مانند ایالات متحده و نیوزیلند از بزرگ‌ترین صادرکنندگان هستند.
برترین صادرکنندگان لبنیات در جهان
ایالات متحده، نیوزیلند و اتحادیه اروپا از بزرگ‌ترین صادرکنندگان لبنیات در جهان هستند. ایالات متحده به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده، محصولات لبنی مانند پنیر، شیر خشک و کره را به کشورهایی مانند چین، مکزیک و ژاپن صادر می‌کند. نیوزیلند نیز به‌عنوان یکی از صادرکنندگان مهم، محصولاتی همچون شیر خشک و کره را به کشورهای آسیایی و اروپایی صادر می‌کند.
اتحادیه اروپا، به ویژه کشورهای هلند و آلمان، نیز صادرکننده عمده لبنیات به کشورهایی مانند روسیه و چین هستند. این کشورها به دلیل تکنولوژی پیشرفته در تولید و فرآوری لبنیات و همچنین دسترسی به بازارهای گسترده، در این صنعت جهانی پیشتاز هستند.
مقاصد صادرات لبنیات ایران
ایران محصولات لبنی خود را به کشورهای همسایه از جمله عراق، افغانستان، روسیه و پاکستان صادر می‌کند. عراق بزرگ‌ترین خریدار لبنیات ایرانی است و پس از آن افغانستان و سوریه قرار دارند. حجم صادرات سالانه ایران در حوزه لبنیات به طور میانگین بیش از 821 هزار تن است. با این حال، مشکلاتی همچون افزایش هزینه‌های تولید و حذف یارانه‌ها بر صادرات تأثیرگذار بوده است.
رقابت ایران در بازار لبنیات جهانی با کشورهایی مانند ترکیه و نیوزیلند صورت می‌گیرد. به عنوان مثال، ترکیه نیز به دلیل نزدیکی جغرافیایی و قیمت‌های رقابتی، بازارهای مشابهی همچون عراق و سوریه را هدف قرار داده است.
صادرات لبنیات ایران به افغانستان
افغانستان یکی از بازارهای مهم صادرات لبنیات ایران است. ایران انواع لبنیات از جمله ماست، پنیر و شیر خشک به افغانستان صادر می‌کند. با توجه به نزدیکی جغرافیایی و روابط تجاری تاریخی، صادرات ایران به این کشور افزایش یافته است. میزان دقیق صادرات سالانه به افغانستان متغیر است، اما این کشور یکی از بزرگ‌ترین دریافت‌کنندگان لبنیات ایرانی است.
محصولات لبنی صادراتی ایران به افغانستان به دلیل کیفیت بالا و قیمت مناسب در این بازار محبوبیت زیادی دارند. علاوه بر این، هزینه حمل و نقل نسبتاً پایین به دلیل فاصله نزدیک باعث شده که محصولات ایرانی در رقابت با محصولات دیگر کشورها برتری داشته باشند. همچنین صادرات میوه به افغانستان و صادرات حبوبات به افغانستان نیز در بازار افغانستان دارای محبوبیت بسیار بالایی بوده و سودآوری زیادی برای ایران دارد.
صادرات شیر خشک به افغانستان
شیر خشک یکی از محصولات مهم صادراتی ایران به افغانستان است. این محصول به دلیل ماندگاری طولانی و ارزش غذایی بالا، در بازار افغانستان بسیار پرطرفدار است. افغانستان به عنوان یک بازار پرمصرف برای شیر خشک ایرانی، از این محصول در صنایع غذایی و تولید فرآورده‌های لبنی استفاده می‌کند.
میزان صادرات شیر خشک از ایران به افغانستان در سال‌های اخیر به طور مداوم افزایش یافته است. با توجه به افزایش تقاضا در این کشور، ایران سهم مهمی از بازار شیر خشک افغانستان را به خود اختصاص داده است و این محصول یکی از کالاهای اصلی در تجارت بین دو کشور محسوب می‌شود.
